تحلیل نامه جف بزوس به سهامداران

چندین دهه، نامه سالانه وارن بافت به سهامداران بِرک شایِر هاتاوی، مورد توجه سهامداران بود. امروزه، نامه سالانه جف بزوس مؤسس شرکت آمازون که آخرین مورد آن 11 آوریل منتشر شد، به تدریج همان اهمیت نامه سالانه بافت را به دست می‌آورد. تحلیل گران وال استریت و جیم کرامر از شبکه CNBC، آن را راهی برای پی بردن به تمرکز استراتژیک آمازون می‌دانند که در حال حاضر عنوان بزرگترین مارکت پلیس آنلاین و شرکت رایانش ابری جهان را به دست آورده است. بسیاری از تحلیل گران معتقدند برای پی بردن به رویکرد کسب و کار آمازون، هیچ معیاری بهتر از نامه‌های سالانه جف بزوس به سهامداران نیست. به این منظور در این جا کار خود را با نامه‌های جف بزوس به سهامداران در فاصله سال‌های 1997 تا 2017 شروع کردیم. برای تحلیل متن نامه‌های جف بزوس، از دو ابزار تحلیلی به نام‌های NVivo 12 Pro و Linguistic Inquiry and Word Count (LIWC) استفاده شد. نتیجه این تحلیل‌ها، اطلاعات بیشتری پیرامون اولویت‌های جف بزوس برای شرکت آمازون به دست خواهد داد.

از نامه جف بزوس به سهامداران چه می‌توان برداشت کرد؟

1. آمازون یک شرکت مشتری محور است

تحلیل‌گران مکرراً آمازون را به عنوان یکی از مشتری محورترین شرکت‌های جهان معرفی کرده‌اند. یکی از آن‌ها در توصیف آمازون گفته است: « آمازون یک شرکت مبتکر است که به دنبال راحت‌تر کردن هر چه بیشتر زندگی مشتریان خود است.» به همین خاطر تصمیم داریم نامه‌هایی که جف بزوس به سهامداران ارسال کرده است را از نظر تکرار کلمه customer یعنی «مشتری» بررسی کنیم تا به میزان مشتری محور بودن این شرکت طی سال‌های گذشته پی ببریم. نتایج نشان داد که کلمه customer حقیقتاً متداول¬ترین واژه درتمام این نامه‌ها بوده است. پس از آن کلمه‌های «Amazon، new و business» پرتکرار بودند. این سه کلمه به ترتیب به معنی آمازون، جدید و کسب و کار هستند. با این حال وقتی نامه‌های جف بزوس را به صورت سال به سال بررسی می‌کنیم، با تصویر کمتر منسجمی مواجه خواهیم شد. نتیجه تحلیل 13 نامه از 21 نامه ارسالی بزوس نشان می‌دهد که واژه «customer» به معنی مشتری، پر تکرارترین واژه بوده است، اما طی سال‌های 2004 تا 2007، 2010، 2011، 2013 و 2017 این کلمه، تحت تأثیر دغدغه‌های دیگر آمازون قرار گرفت.

2. مشتری محوری آمازون در سطح بهینه‌ای است

در بخش قبلی مشاهده کردید که طی سال‌های مختلف، دفعاتی که جف بزوس به واژه مشتریان، ارجاع داده است، یکسان نبوده است. مثلاً در یکی از سال‌ها، 40 درصد از نامه او به این موضوع می‌پردازد، در حالی که در سال‌های دیگر، وی در کمتر از 5 درصد از کل متن نامه خود به موضوع مشتریان اشاره کرده است. بزوس از سال 2013 به بعد، کمتر از 15 درصد از حجم نامه خود را به بحث درباره مشتریان اختصاص داده است و همین عدد را حفظ کرده است. نتیجه تحلیل‌های صورت گرفته بر روی نامه‌های جف بزوس نشان می‌دهد که احتمالاً با رشد و پیشرفت آمازون، جف بزوس پی برد که تا چه اندازه باید به موضوع مشتریان بپردازد. با مقایسه نامه‌های بزوس طی چند سال اخیر، با سال‌های قبل متوجه می‌شویم که قبلاً میزان توجه وی به موضوع مشتریان از یک سال تا سال بعد تفاوت زیادی داشته است، اما در چند سال گذشته ثابت شده و تقریباً به عدد 12 درصد رسیده است. تصور تحلیل گران این است که جف بزوس با این شیوه هم میزان توجه خود به مشتریان را در سطح قابل قبولی نگه داشته است و هم عمیقاً به موضوعات دیگر پرداخته است.

3. بزوس به کارکنان آمازون توجه دارد

موضوع مهم دیگری که در نامه جف بزوس به چشم می‌خورد، کارمندان هستند. تحلیلگرانی که نامه بزوس به سهامداران را بررسی کرده بودند، در مجموع 48 ارجاع جداگانه به واژه «employees» به معنی کارمندان را مشاهده کردند که از نظر فراوانی در رتبه سوم و بعد از واژه‌های «customers و retail» به معنی مشتریان و خرده فروشی، قرار می‌گیرد. به طور میانگین، بزوس 2/4 درصد از هر نامه‌ای را به بحث درباره کارمندان خود اختصاص داده است که در کل تیم مهندسی آمازون در آن تحسین شده است. البته بزوس تنها به کارمندان مهندس خود نپرداخته است. وی از سال 2013، تمرکز خود را معطوف به کارگران نیز کرده است. در نامه‌ای که وی در آن سال برای سهامداران فرستاد، تعداد ارجاعات به کلمه «employees» در بالاترین سطح قرار داشت. وی در آن زمان، دو برنامه جدید برای کارگران مرکز بسته بندی و ارسال سفارشات معرفی کرد که «Career Choice» و «Pay to Quit» نام داشت.

در برنامه اول، آمازون حداکثر به مدت یک سال، 95 درصد شهریه و هزینه آموزش کارمندان خود را در برخی از رشته‌های خاص می‌پردازد تا آنها مهارت لازم برای استخدام در مشاغل مورد نظر آمازون را به دست آورند. در برنامه Pay to Quit، به کارمندان پیشنهاد می‌شود که در ازای دریافت مبلغی مابین 2 تا 5 هزار دلار و گذراندن دوره اولیه آموزش استعفا بدهند. در این صورت، تنها کارمندان جدیدی که به ارزش‌های اصلی آمازون متعهد هستند باقی خواهند ماند. جف بزوس از زمان معرفی این برنامه‌ها، هر سال به جز سال 2016، 2 تا 4 درصد نامه خود را به این برنامه‌ها اختصاص داده است. وی در نامه‌ای که سال 2015 برای سهامداران ارسال کرد، اعلام کرد آمازون به دنبال معرفی برنامه‌های دیگری است که کارگران به همراه خانواده‌های خود می‌توانند در آن شرکت کنند. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به «Leave Share» اشاره کرد که به کارگران امکان می‌دهد همه یا بخشی از روزهای مرخصی‌شان را با همسر خود که در شرکت دیگری کار می‌کند و امکان دریافت مرخصی با حقوق ندارد، به اشتراک بگذارند. برنامه دیگر«Ramp Back» نام دارد. در این برنامه، زنانی که به تازگی صاحب فرزند شده‌اند، می‌توانند ساعات کاری خود را از بین یکی از این سه گزینه انتخاب کنند: هشت هفته کار و دریافت نصف دستمزد، چهار هفته کار و دریافت سه چهارم دستمزد یا دریافت سه چهارم دستمزد به ازای 8 هفته کار. جف بزوس در همان نامه اشاره کرده است که خدمات درمانی ارائه شده به کارگران قسمت بسته بندی و ارسال محصولات دقیقاً همانند مدیران ارشد آمازون خواهد بود.

تحلیل نامه‌های جف بزوس به سهامداران آمازون در سال‌های مختلف

سال 2004 تمرکز آمازون بر سلامت سازمانی

نتیجه تحلیل نامه جف بزوس در سال 2004، بیانگر تمرکز او بر سلامت سازمانی بود. در آن سال، پنج واژه متداول «cash، flows، earnings، capital و free» است که به ترتیب به معنی نقدینگی، جریان‌ها، درآمدها، سرمایه و آزاد می‌باشند. در واقع تکرار این کلمات به معنی آن است که دغدغه جف بزوس در آن زمان مسائل مالی بوده است. اولین جمله‌ای که در نامه بزوس به چشم می‌خورد عبارت است از: «مقیاس مالی نهایی ما که قصد داریم آن را در درازمدت به پیش ببریم، جریان نقدی آزاد به ازای هر سهم است.»

سال 2006 تمرکز آمازون بر گسترش و رشد شرکت

پنج واژه پرتکرار به کار رفته در این نامه عبارت بودند از «businesses، new، Amazon، grow و culture» که به ترتیب به معنی کسب و کارها، جدید، آمازون، رشد و فرهنگ هستند و بیانگر تمرکز آمازون بر گسترش و رشد شرکت می‌باشد. در آن نامه، جف بزوس این طور نوشته است: «با مقیاس کنونی آمازون، برای این که اقدامات صورت گرفته برای راه اندازی کسب و کارهای جدید و هدفمند، ثمربخش باشد به نظم، کمی صبر و یک فرهنگ پرورش دهنده نیاز داریم. کسب و کارهای جدید آمازون، همانند درخت‌های جوان ریشه دار هستند که در حال رشد هستند، بازگشت سرمایه آنها در سطح بالایی است و در بخش‌های بسیار بزرگ بازار فعالیت می‌کنند. این ویژگی‌ها، استاندارد و معیار کسب و کارهای جدیدی هستند که در آینده شروع خواهیم کرد. پیش از این که ما در شرکت آمازون پول سرمایه گذاران خود را در کسب و کارهای جدید به کار بگیریم، باید ابتدا خودمان را متقاعد کنیم که این فرصت جدید می‌تواند انتظارات سرمایه گذاران ما را از لحاظ بازگشت سرمایه برآورده کند. همچنین باید خودمان را متقاعد کنیم که کسب و کار جدید در سطح بسیار بالایی رشد خواهد کرد.»

مقاله پیشنهادی: نگاهی به رشد آمازون

سال‌های 2007، 2010 و 2011 تمرکز آمازون بر بخش‌های تجاری

فراوانی کلمات در نامه‌هایی که طی این سه سال به سهامداران ارسال شده است، حاکی از تمرکز شرکت آمازون بر توسعه بخش‌های تجاری خود، یعنی دستگاه‌های کتاب خوان الکترونیکی کیندل و سرویس‌های وب آمازون (AWS) و حرکت به سمت یک پلتفرم دو سویه برای خدمات، کالاها و محتوا است. پنج واژه‌ای که در نامه سال 2007 بیش از همه تکرار شده بود عبارتند از : «book، Kindle، reading، change و tools» که به ترتیب به معنی کتاب، کیندل، خواندن، تغییر و ابزارها هستند. پنج واژه پرتکرار نامه سال 2011 نیز عبارتند از «Amazon، authors، get، KDP و publishing» که به ترتیب به معنی آمازون، نویسندگان، دریافت کردن، انتشارات مستقیم کنیدل و انتشار هستند. با این حساب می‌توان نتیجه گرفت که آمازون به دنبال گسترش صنعت کتاب‌های الکترونیکی خود بوده است. به ویژه این که تقریباً نیمی از نامه سال 2011 بزوس، به ارائه شواهدی از نویسندگان، فروشندگان طرف سوم و سایر اعضای شبکه آمازون اختصاص داده شده است. جف بزوس در این نامه نوشته است: «بنیادی‌ترین و متحول کننده ترین اختراعات، آن‌هایی هستند که غالباً دیگران به کمک آن‌ها می‌توانند خلاقیت خود را شکوفا و رویاهایشان را عملی کنند. نمونه این موضوع را می‌توان در خدمات وب آمازون، سرویس FBA و KDP مشاهده کرد. هزاران نفر از افراد به کمک این پلتفرم‌های قوی آمازون می‌توانند کارهایی را تجربه کنند و انجام دهند که در فضایی خارج از آمازون امکان پذیر نخواهد بود. این پلتفرم‌های خلاقانه، یک موقعیت برد-برد را به وجود آورده‌اند و ارزش چشمگیری برای برنامه نویسان، کارآفرینان، مشتریان، نویسندگان و خوانندگان دارند.»

سال 2010 تمرکز آمازون بر حوزه‌های فناوری

جف بزوس طی نامه‌ای که در این سال به سهامداران نوشت بیش از همه به واژه‌های «Amazon، Services، Systems و technology» اشاره کرده است که احتمالاً بیانگر تمرکز بر محصولات آمازون در حوزه فناوری و سیستم‌های بنیادینی است که پلتفرمهای آمازون را به کار می‌اندازند.» بزوس در آن نامه، توانایی آمازون برای تبدیل علوم جدید به محصولات قابل فروش را ارج می‌نهد. وی در این باره می‌نویسد: «تمام تلاش‌هایی که ما در زمینه فناوری به خرج داده‌ایم، به اندازه وقتی که در جهت تحقیق و توسعه تلاش کنیم، اهمیت نخواهد داشت.

با این حال، واقعیت این است که ما رویکرد دیگری را در پیش گرفته‌ایم. در عوض، شاهد نفوذ فناوری در تمام تیم‌ها، فرآیندها و تصمیم گیری‌های خود هستیم. به عبارت دیگر فناوری در تمام امور نقش دارد.» اگرچه نتیجه تحلیل‌های صورت گرفته عمدتاً بر این باور عمومی یعنی مشتری محور بودن جف بزوس صحه می‌گذارد، اما در عین حال نشان می‌دهد که به جز مشتری، مسائل دیگری هم برای او اهمیت دارد. جف بزوس در طی سال‌ها ثابت کرده است که در سطوح مختلف به فاکتورهای داخلی و خارجی مانند شایستگی، رقابت، تولید کنندگان و سرمایه گذاران نیز اهمیت داده است.

با توجه به تحلیل نامه‌های جف بزوس می‌توان نتیجه گرفت که اولویت‌های وی طی سال‌های اخیر تغییر کرده است. به این معنی که وی علاوه بر توجه به مشتریان، به موضوعات مهم دیگری مانند فناوری و کارگران خود نیز توجه کرده است.

دوست عزیز تلاش ما بر این است نقشی در موفقیت شما داشته باشیم. اگر مشتاق یادگیری فروشندگی آنلاین در سایت آمازون هستید می‌توانید با مطالعه مطالب و ویدیوهای معرفی بیزینس بزرگ آمازون، مسیر درستی را انتخاب کنید. آموزش‌های دوره آربی شما را از صفر تا صد با نحوه فروش در آمازون آشنا می‌کند.